SWOT Analizi (Güçlü ve Zayıf Yönler, Tehditler, Fırsatlar)

İçerikler

Her sektörde ve alanda olduğu gibi e-ticarette strateji belirlemek ve bu stratejileri uygulamak oldukça önemlidir. SWOT analiz de bu stratejileri oluşturma konusunda önemli bir yere sahip.

Yeni kurulan e-ticaret şirketleri ya da girişimcilerin SWOT analizleri yaparak, işleri hakkında tüm detayları çıkartmaları ve gelecek planlarını yaptıkları bu analizler sonrasında geliştirmeleri gerekiyor.

SWOT analiz nedir?

SWOT, İngilizce’deki Strengths, Weaknesses, Opportunities ve Thearts kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Tek tek bu kelimeleri ele alacak olursak;

Strenghts: Güçlü yönler
Weaknesses: Zayıf yönler
Opportunities: Fırsatlar
Treats: Tehditler

SWOT analiz e-ticaret firmaları için neden önemlidir?

Şirketinizin güçlü ve zayıf yanlarınızı bilmeniz hangi alanlara yatırım yapmanız gerektiğini ve hangi alanlarda iyi olduğunuzu görmenizi sağlar. Bu analizleri yaparken, sektörünüzdeki fırsatları yakında takip ederek, pazarlama ve satış alanında yeni stratejiler geliştirebilir ya da ürünleriniz hakkında ne tür geliştirmeler yapacağınız konusunda size yol gösterecektir.

Aynı zamanda bu araştırmaları yaparken, şirketinize tehdit oluşturabilecek unsurları da belirleyebilirsiniz. Bu tehditler hem şirket içi hem de dışı olabilir. Rakiplerinizin neler yaptığını görebilir ve bu çalışmaların sizi olumsuz etkileyip etkilemeyeceğini görebileceğiniz gibi şirket içindeki açıkları da görerek bu açıklar üzerine gitmenizi sağlar.

İyi bir fikrinizin ya da projenizin olması, işinizin iyi bir şekilde işleyeceği anlamına ne yazık ki gelmemektedir. İş dünyasında başarının anahtarı, iyi analizler yaparak iyi stratejiler belirlemek olduğu için SWOT analizlerinin e-ticaret firmaları için büyük önemi vardır

Elektronik ticarette hedefe giden yolda birden fazla yol vardır. Bir işletme, bir yönetici, ya da iş yerinin patronu olarak ortadaki çeşitli yollardan hangisinin seçileceği, bu yola kimlerle çıkılacağı, hangi duraklardan geçileceği, bu uzun yolda hangi hızla ilerlenileceği konusunda mutlaka endişeler ve öğrenilmek istenen çok şey olduğu vardır. Fakat bilinmesi istenen en doğal şey elektronik ticaret ile geleneksel ticaret genel hatlarıyla birbirine çok yakın kavramlardır. Yani geleneksel ticarette başarılı olan bir işletme büyük ihtimalle elektronik ticarette de bu başarısını devam ettirebilecektir. Tıpkı klasik ticaretin doğması gibi elektronik ticaretin ortaya çıkması da tüketicilerin gereksinimlerinin karşılanması arzusudur. Sürecin ilk aşamasını oluşturan tüketicilerin ihtiyaç ve arzusu bu ihtiyaçlara göre hizmet ya da ürünün tasarlanması aşamasıdır. En zor aşamalardan birisi olan ihtiyacın belirlenmesi ve ihtiyaca göre ürün ya da hizmet tasarlanması aşaması internet sayesinde karşılıklı iletişim içerisinde sürdürülebilmesi, yani interaktif bir işlem olması sebebiyle elektronik ticaretin tasarımı tüketicinin beklenti ve isteklerine çok daha yakın olabilmekte ve müşteri memnuniyetini de arttırabilmektedir. Elektronik ticarettte hizmet zaman ve mekanla sınırlı değildir. Bu durum tüketicilerin ihtiyaçlarını belirlemede, onlarla iletişim kurmada büyük önem arz etmektedir..

SWOT analiz nasıl yapılır?

Bu analizleri yapabilmek için öncelikle ekibinizle beraber doğru soruları sormanız gerekiyor. Her bir bölüm için farklı sorular sorup, analizler yapabilmelisiniz. Burada bu soruların örneklerini sizlerle paylaşacağız.

Güçlü Yönler (Strenghts)

Öncelikle şirketinizin ya da projenizin güçlü olan yönlerini ele alarak başlayalım.

Şirket olarak en iyi yaptığınız şey ne?
Rakiplerinize kıyasla ne gibi avantajlara sahipsiniz?
Güçlü bir Ar-Ge ve geliştirme ekibi ile üretim kapasitesine sahip misiniz?
Sizi diğer firmalardan farklı kılan özellikleriniz neler?
Başkalarının tüketicilere veremediği ne gibi hizmet veya imkanlarınız bulunuyor?
Sektörünüzdeki diğer kişi/firmaların sizde gördüğü güçlü yanlar nelerdir?

Zayıf yönler (Weaknesses)

Güçlü yönlerinizi belirledikten sonra sırada güçsüz olduğunuz alanlarınız var.

Diğer firmalarla olan rekabette eksik olan yanlarınız neler?
Yapmaktan kaçınmanız gerekenler nelerdir?
Satışlarınızın düşmesine neden olan faktörler nedir?
Şirketinizde geliştirmeniz gereken alanlar neler?
Sektördeki diğer kişi/firmalar sizde hangi unsurları eksik görüyorlar?
Şirket içinde ya da verdiğiniz hizmette neleri daha iyi yapabileceğiniz düşünüyorsunuz?

Fırsatlar (Opportunities)

Şimdi de sektördeki, şirket içi ve dışındaki fırsatları ele alabiliriz.

Sektörde ne gibi fırsatlar görüyorsunuz?
Rakiplerinizin yapmadığı ama yapılması gereken ne tür geliştirmeler bulunuyor?
Rakiplerinizin sektördeki eksikleri neler?
Sektörünüzde ne gibi trendler bulunuyor ve bunları ne ölçüde takip ederek uygulayabilirsiniz?
Kullanıcıların bu sektöre olan yaklaşımı nasıl? Sektör tüketicilerin bu taleplerini karşılayabiliyor mu?
Tüketicilerin taleplerini karşılayabilecek kaynaklara sahip misiniz? Ya da bu kaynaklara erişim sağlayabilir misiniz?

Tehditler (Threats)

Size karşı olan tehditleri de belirlemeniz gerekiyor. Böylelikle gelecek planlarınızı yaparken size sorun çıkartabilecek unsurlara erken teşhis koyarak, bu tehditlerin önüne geçebilirsiniz.

İşinizi yaparken ne tür zorluklarla karşılaşıyorsunuz? Bu zorluklar sizden mi yoksa dış faktörlerden mi kaynaklanıyor?
Benzer durumlarla ilgili rakip firmalar neler yapıyor?
Değişen ve gelişen teknoloji sizin işinizi sekteye uğratıyor mu?
İşinizin ve ürünlerin kalitesi sektörün standartlarını karşılıyor mu?
Nakit ve karlılık problemi yaşıyor musunuz? Ya da yaşacağınızı düşünüyor musunuz?
Yukarıda belirlediğiniz zayıf yönleriniz işinizi tehlikeye atacak boyutta mı?

Genel olarak elektronik ticaretin SWOT analiz sonuçları yukarıda görüldüğü gibidir. Yapılan SWOT analizinin grafik hali aşağıda bulunmaktadır. Elektronik ticaret ile geleneksel ticaret arasında onlarca benzerlik olduğu gibi birçok da farklılık bulunmaktadır. Bu nedenle son dönemlerde binlerce e-ticaret sitesi faaliyete başlamakta ya da faaliyetine son verebilmektedir. İnternet platformu üzerinde başarıya ulaşmak kolay olduğu gibi bir o kadar da zordur çünkü müşteri kitleniz sürekli değişiklik göstermekte, teknolojiler değişmekte, ödeme yöntemleri farklılaşmaktadır. Tüm bu fırsatlara, tehditlere, güçlü ve zayıf yönlere dikkat edebilen işletmeler elektronik ticarette başarılı olabilme şansını yükseltecektir, aksi takdirde geleneksel ticaret yöntemleri önümüzdeki yıllarda etkisiz hale gelecek ve doğal olarak elektronik ticaretten uzak kalan işletmeleri olumsuz etkileyecektir.

Yukarıdaki soruların yanıtlarını verip ilgili alanları doldurduktan sonra artık, şirketiniz için bir strateji belirleyebilirsiniz. Bu analizleri bir kere yapıp bırakmak doğru bir yöntem olmayacaktır. Bu nedenle de belli aralıklar SWOT analizleri yapmanız gerekiyor.

Zaman içerisinde hem şirketiniz içindeki hem de sektördeki dinamikler değişecektir ve bu da yeni tehditlerin ve fırsatların ortaya çıkmasına neden olacaktır. Aynı zamanda geçen bu süreç içerisinde güçlü ya da güçsüz yanlarınızın ne duruma geldiğini de gözlemleyebilirsiniz. Şirketiniz daha güçlü bir hale mi geldi yoksa işler umduğunuz gibi gitmedi mi?

Belli periyotlarla bu analizleri yaparak, kendiniz için kilometre taşları belirleyebilir ve şirketinizi geliştirmek için ne kadar zamanda ne kadar iş yapmanız gerektiğini planlayabilirsiniz